استفاده از سدیم هیدروکسید در زمان های قدیم

استفاده از سدیم هیدروکسید در زمان های قدیم

از هیدروکسید سدیم برای تشخیص مسمومیت با مونوکسید کربن استفاده شد، زیرا نمونه‌های خون این بیماران پس از افزودن چند قطره هیدروکسید سدیم به رنگ قرمز در آمدند. امروزه مسمومیت با مونوکسید کربن را می توان با استفاده از CO-oximetry تشخیص داد.

در مخلوط سیمان، ملات، بتن، دوغاب

هیدروکسید سدیم به عنوان نرم کننده در برخی از مخلوط های سیمان استفاده می شود. به همگن شدن مخلوط سیمان کمک می کند، از جدا شدن شن و ماسه و سیمان جلوگیری می کند، میزان آب مورد نیاز یک مخلوط را کاهش می دهد و کارایی محصول سیمانی را اعم از ملات، گچ یا بتن افزایش می دهد.

مانند سایر اسیدها و قلیاهای خورنده، قطرات محلول هیدروکسید سدیم می تواند پروتئین ها و لیپیدهای بافت زنده را با هیدرولیز آمیدها و استرها تجزیه کند و در تماس با چشم باعث سوختگی شیمیایی و کوری دائمی شود. قلیاهای جامد نیز می توانند اثر خورنده خود را در حضور آب، به عنوان مثال بخار، ایجاد کنند. بنابراین، هنگام کار با این ماده شیمیایی یا محلول های آن، باید همیشه از تجهیزات حفاظتی مانند دستکش لاستیکی، لباس محافظ و محافظ چشم استفاده کرد. معیار استاندارد کمک های اولیه برای سوختگی های قلیایی پوست، مانند سایر مواد خورنده، شستشو با مقدار زیادی آب است.

شستشو حداقل ده تا پانزده دقیقه ادامه می یابد. همچنین محلول هیدروکسید سدیم بسیار گرمازا است و گرمای تولید شده می تواند باعث سوختگی یا احتراق مواد قابل اشتعال شود. همچنین هنگام واکنش با اسیدها گرما تولید می کند. هیدروکسید سدیم همچنین کمی خورنده به شیشه است که می تواند به ظروف شیشه ای آسیب برساند یا باعث چسبیدن اتصالات شیشه آسیاب شود. هیدروکسید سدیم به فلزات مختلف از جمله آلومینیوم خورنده است که با قلیایی واکنش می دهد و در تماس گاز هیدروژن قابل اشتعال تولید می کند:

• 2 Al + 6 NaOH → 3 H2 + 2 Na3AlO3
• 2 Al + 2 NaOH + 2 H2O → 3 H2 + 2 NaAlO2
• 2 Al + 2 NaOH + 6 H2O → 3 H2 + 2 NaAl(OH)4

ذخیره سازی سدیم هیدروکسید

هنگام استفاده از هیدروکسید سدیم، مخصوصاً در مقادیر زیاد، نگهداری دقیق ضروری است. با توجه به خطر سوختن در اثر مواد شیمیایی، همیشه توصیه می‌شود که دستورالعمل‌های مناسب ذخیره‌سازی NaOH را دنبال کنید و از ایمنی کارگران و محیط زیست اطمینان حاصل کنید. هیدروکسید سدیم معمولاً در بطری‌ها برای استفاده در آزمایشگاه‌های کوچک، در ظروف متوسط ​​برای جابجایی و حمل و نقل بار، یا در مخازن ذخیره‌سازی ثابت بزرگ تا 100000 گالن برای کارخانه‌های بزرگ یا تأسیسات فاضلاب ذخیره می‌شود. رایج ترین موادی که با هیدروکسید سدیم سازگار هستند و معمولاً برای ذخیره سازی NaOH استفاده می شوند، پلی اتیلن (HDPE، معمولی، PEX، کمتر رایج)، فولاد کربن، پلی وینیل کلرید (PVC)، فولاد ضد زنگ و پلاستیک هستند. فایبرگلاس تقویت شده (FRP، با یک پوشش مقاوم).

سدیم هیدروکسید در تاریخ

هیدروکسید سدیم اولین بار توسط صابون سازان تهیه شد: در کتاب عربی اواخر قرن سیزدهم، المختارة فی فنون من السنه (اختراعات مختلف هنرهای صنعتی)، گردآوری شده توسط المظفر یوسف بن عمر بن علی بن. رسول (متوفی 1295)، پادشاه یمن، فرآیند ساخت هیدروکسید سدیم را به عنوان بخشی از دستور پخت صابون ذکر کرد. دستور غذا شامل عبور مکرر آب از مخلوطی از قلیایی (به عربی: al-qily، که در آن قیلی خاکستر گیاهان خاصی است، به عنوان مثال، سالسولا و سالیکورنیا غنی از سدیم است؛ بنابراین قلیایی کربنات سدیم ناخالص بود) و آهک زنده ( اکسید کلسیم، CaO)، که باعث ایجاد محلول هیدروکسید سدیم شد.

صابون سازان اروپایی نیز از این دستور پیروی کردند. هنگامی که شیمیدان و جراح فرانسوی نیکلاس لبلان (1742-1806) فرآیندی را برای تولید انبوه کربنات سدیم در سال 1791 به ثبت رساند، “خاکستر سودا” طبیعی (کربنات سدیم ناخالص حاصل از خاکستر گیاهان غنی از سدیم) با این مصنوعی جایگزین شد. نسخه با این حال، در قرن بیستم، الکترولیز کلرید سدیم به روش اصلی تولید هیدروکسید سدیم تبدیل شد.